Cho đến khi tôi thử áp dụng một mô hình chia tiền cực đơn giản, mọi thứ thay đổi – không phải vì tôi kiếm được nhiều hơn, mà vì tôi biết cách để tiền làm việc cho mình.
1. Trước khi chia tiền, tôi luôn thấy tháng nào cũng… thiếu
Ngày mới ly hôn, tôi dọn về căn chung cư nhỏ ở ngoại ô Hà Nội, sống cùng con trai học cấp hai. Tổng thu nhập của tôi là 12 triệu đồng/tháng – gồm lương hành chính và khoản dạy thêm buổi tối. Tôi không tiêu hoang, nhưng tiền cứ “bốc hơi”: học phí con, tiền điện, ăn uống, sữa, xăng xe…
Tôi từng nghĩ do mình lương thấp, nên phải cố gắng kiếm thêm. Nhưng rồi, dù tăng ca, làm thêm, tiền vẫn chẳng dư đồng nào. Mỗi tháng kết thúc là một chuỗi lo âu mới: “Tháng tới có gì phát sinh không?”, “Liệu có tiền đóng học cho con không?”.
Một tối, khi ghi chép lại các khoản chi, tôi nhận ra vấn đề không nằm ở thu nhập, mà là dòng tiền không có cấu trúc. Tôi tiêu kiểu tự phát, không có kế hoạch rõ ràng nào.
2. Tôi tìm ra mô hình 5-2-3 và điều chỉnh lại cho hợp hoàn cảnh
Tôi tình cờ xem được một video về mô hình chia tiền 5–2–3, trong đó người ta gợi ý chia thu nhập theo 3 phần:
- 50% cho chi tiêu thiết yếu,
- 20% cho tiết kiệm,
- 30% cho mục tiêu cá nhân hoặc đầu tư.
Tôi thử áp dụng, nhưng điều chỉnh lại chút cho phù hợp hoàn cảnh một mẹ đơn thân có con đang đi học. Đây là cách tôi chia:
– 50% (6 triệu): Chi tiêu cố định và sinh hoạt hàng tháng
Tiền ăn, điện nước, học phí, xăng xe… Tôi tách riêng tài khoản này, chỉ dùng để chi. Khi số dư giảm, tôi biết đã gần “chạm ngưỡng”.
– 20% (2,4 triệu): Quỹ dự phòng khẩn cấp
Tôi gửi tiết kiệm kỳ hạn ngắn, coi như “bảo hiểm tinh thần” cho hai mẹ con. Sau 6 tháng, quỹ này đạt gần 15 triệu – đủ để yên tâm nếu con ốm, hay tôi cần nghỉ làm vài tuần.
– 30% (3,6 triệu): Quỹ tích lũy và phát triển bản thân
Tôi chia nhỏ khoản này: 2 triệu để dành mua vàng miếng nhỏ định kỳ; 1,6 triệu cho những việc giúp mình “tăng giá trị” – như học thêm kỹ năng, mua sách, hoặc đưa con đi chơi mỗi tháng một lần.
Khi nhìn thấy từng phần rõ ràng, tôi ngạc nhiên nhận ra: “Không phải tôi thiếu tiền, mà là tôi để tiền trôi lung tung”.
3. Bảng chia tiền thực tế của tôi mỗi tháng
| Khoản mục | Tỷ lệ (%) | Số tiền (VNĐ) | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Chi tiêu thiết yếu | 50% | 6.000.000 | Ăn uống, điện nước, học phí, sinh hoạt |
| Quỹ dự phòng | 20% | 2.400.000 | Gửi tiết kiệm kỳ hạn ngắn, không đụng tới |
| Quỹ tích lũy & phát triển | 30% | 3.600.000 | Mua vàng nhỏ, học thêm, trải nghiệm cùng con |
Khi tôi bắt đầu thực hành, tháng đầu hơi gượng. Nhưng đến tháng thứ 3, mọi thứ dần thành thói quen. Cuối mỗi tháng, tôi cộng lại và luôn thấy dư khoảng 1 triệu đồng, dù không thắt chặt chi tiêu quá mức.
4. Tác dụng lớn nhất: Tôi không còn “sợ cuối tháng”
Trước đây, mỗi lần thấy thông báo “vàng tăng, lãi suất giảm”, tôi lại hoang mang. Nhưng khi đã có quỹ riêng cho từng mục đích, tôi chẳng còn lo gì nữa.
Phần chi tiêu đủ cho cuộc sống, phần tiết kiệm được bảo vệ, phần đầu tư an toàn – tất cả đã có chỗ của nó.
Tôi không cần biết giá vàng tăng 300 nghìn hay giảm 200 nghìn, vì tôi chỉ mua vàng theo kế hoạch. Tôi cũng không sợ khi phải nghỉ vài ngày, vì biết mình có quỹ dự phòng lo được vài tháng.
Cảm giác an toàn tài chính không đến từ việc có bao nhiêu tiền – mà là biết chắc tiền của mình đang ở đâu và làm gì.
5. Sau 6 tháng, tôi nhận ra: Sự kỷ luật mang lại tự do
Sau nửa năm, tôi có 1 khoản tiết kiệm, và hơn hết – tôi có sự bình thản. Tôi không còn nghĩ đến chuyện “phải kiếm thêm bằng mọi giá”, mà tập trung làm tốt công việc hiện tại.
Tôi cho phép mình đi xem phim cùng con, mua một bó hoa nhỏ cắm bàn mỗi cuối tuần, và không còn cảm giác tội lỗi khi tiêu cho bản thân.
“Khi có kế hoạch, chi tiêu trở thành một phần của cuộc sống, không còn là cuộc chiến với tiền”.
Tôi vẫn dùng mô hình này cho đến bây giờ. Dù lương chưa tăng, tôi vẫn luôn có dư.
6. Bài học của tôi dành cho những người đang xoay sở với đồng lương vừa đủ
- Không cần lương cao để có dư – chỉ cần chia hợp lý.
- Luôn có một quỹ dự phòng riêng, dù nhỏ. Nó giúp bạn ngủ yên hơn bất kỳ khoản đầu tư nào.
- Tiết kiệm không phải để khổ, mà để được chọn. Chọn nghỉ ngơi khi mệt, chọn nói “không” khi áp lực.
- Tiền chỉ là công cụ, không phải thước đo. Khi bạn biết điều gì quan trọng, bạn sẽ biết nên để tiền ở đâu.
Kết:
Làm mẹ đơn thân không dễ, nhất là khi phải vừa nuôi con, vừa giữ cân bằng cuộc sống. Nhưng tôi tin: chỉ cần có kế hoạch, 12 triệu/tháng vẫn đủ để sống bình thản, vẫn có dư để an tâm. Vì sau cùng, tự do tài chính không phải là có thật nhiều, mà là không sợ hết.
